به دلیل ماهیت خاص مشاغل مرتبط با ساخت و ساز و پیمانکاری، چندین نوع پرداخت در این مشاغل وجود دارد که بعضاً مختص همین مشاغل هستند و از نظر حسابداری باید سرفصلهایی جهت ثبت این پرداخت ها معرفی شود مثلاً حساب های مرتبط با پیش پرداخت و پیش دریافت و علی الحساب ها و ...
بطور کلی در ساخت و ساز و پیمانکاری 4 دسته مخارج وجود دارد
1- خرید کالا و مصالح
2- دستمزد نیروی انسانی
3- اجاره و کارکرد ماشین آلات و دستگاه ها
4- سایر هزینه ها شامل هزینه های جاری، اداری، شهرداری، آب، برق، سوخت، پذیرایی، حمل و نقل و ...
در هر یک از گروه های بالا روش پرداخت های متفاوتی جهت تسویه با پیمانکاران، کارگران و پرسنل وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می شود:
پرداخت ها بابت خرید کالا و مصالح
مانند سایر شرکتها ممکن است کالا به صورت پیش خرید، چک، نقد یا نسیه خریداری شود و تفاوت خاصی از این نظر وجود ندارد مگر اینکه نیاز باشد خرید کالا صرفاً در یک پروژه ثبت حسابداری شود و لذا پرداخت نیز باید در همان پروژه ثبت شود.
پرداخت بابت دستمزد و ماشین آلات
یکی از نکات تمایز پرداخت ها در شرکتهای پیمانکاری و ساختمانی با سایر شرکت ها در پرداخت دستمزد نیروی انسانی است. در شرکت هایی مانند شرکتهای بازرگانی یا تولیدی، پرسنل بر اساس قرارداد به صورت ماهیانه حقوق خود را دریافت میکنند اما در شرکت های پیمانکاری و ساختمانی علاوه بر روش فوق روش های دیگری نیز جهت پرداخت دستمزد وجود دارد. در شرکتهای پیمانکاری و ساختمانی، در کارهای دستمزدی، متر مربعی یا کنترات (سر جمع)، پرسنل بر اساس قرارداد کتبی یا شفاهی متعهد می شوند که خدمات مورد نیاز پروژه را ارائه دهند. شرکت پیمانکاری یا ساختمانی نیز متعهد می شود که بر اساس پیشرفت کار به مرور مبالغی را به صورت علی الحساب یا مساعده به پرسنل پرداخت نماید. در نهایت پس از انجام متره و تعیین میزان کارکرد کل مبلغ کارکرد تسویه می شود.
یکی دیگر از روش های پرداخت، پرداخت به صورت روزمزد است مثلاً ممکن است به خدمات یک کارگر فقط برای چند ساعت یا روز نیاز باشد که پس از انجام کار دستمزد وی تسویه می شود.
پرداخت بابت هزینه ها
هزینه های جاری شرکت های پیمانکاری و ساختمانی نیز مشابه سایر شرکتهاست و قاعدتاً با توجه نوع عملکرد این شرکتها، اقلام متفاوتی را شامل می شوند. اما نیاز است که سندهای حسابداری جهت پرداخت های هر پروژه به تفکیک ثبت گردد.
پرداخت ها با توجه به عامل تسویه کننده
علاوه بر روش های معمول تسویه شامل پرداخت چک، وجه نقد، پرداخت های بانکی، حواله و کارت به کارت و پرداخت توسط تنخواه دار، یکی دیگر از روش های رایج در ساخت و ساز، پرداخت توسط شرکاء می باشد. یعنی ممکن است با توجه به توافقی که شرکاء با یکدیگر می کنند هر بار که در پروژه حاضر می شوند مبالغی را جهت خرید کالا، دستمزد و سایر هزینه ها پرداخت کنند. در این حالت حسابدار باید این مبالغ را به تفکیک شریک و پروژه در حساب مناسب ثبت کرده و همواره میزان مانده شریک در این موارد مشخص باشد. توجه شود که این مورد ارتباطی با آورده شریک و سهم الشرکه وی ندارد. البته در برخی از شرکتها، شرکا در دوره های مقرر مثلا به صورت هفتگی میزان هزینه های پرداخت شده در کل پروژه و میزان پرداخت های هر یک از شرکاء را محاسبه و سهم هر شریک از مخارج آن هفته را مشخص می کنند و هر شریک موظف است در صورتیکه کمتر از میزان مشخص شده، هزینه کرده است، مابه التفاوت را به سایرین پرداخت نماید. مثلاً اگر کل مخارج در هفته 90 تومان شده است و شرکا به ترتیب 20، 40 و 30 تومان خرج کرده باشند سهم هر شریک در این هفته 30 تومان است و نفر دوم باید 10 تومان به نفر اول بپردازد. نفر سوم به اندازه سهمش پرداخت کرده است.
در مجموع همانطور که اشاره شد پرداخت های گوناگونی در شرکتهای پیمانکاری و ساختمانی وجود دارد. با توجه به تعداد زیاد طرف حسابها و پروژه ها، سندهای حسابداری زیادی صرفاً جهت ثبت پرداخت ها و دستمزدها نیاز است. بنابراین در یک شرکت پیمانکاری و ساختمانی تهیه یک نرم افزار حسابداری پیمانکاری و ساختمانی مناسب که قابلیت ثبت پرداخت ها و دریافت ها به تفکیک پروژه و ثبت اتوماتیک اسناد حسابداری را داشته باشد ضروری به نظر می رسد.
نرم افزار حسابداری پیمانکاری و پروژه های ساختمانی ممیز با قابلیت معرفی انواع تسویه، انواع عملیات مالی، انواع دسته چک، ثبت پرداخت برای چند پروژه و چند تاریخ همزمان در یک سند، ثبت تسهیم پرداخت ها در پروژه ها، ثبت اتوماتیک سند حسابداری پرداخت و دریافت و امکانات دیگر، محیط بسیار ساده ای را جهت مدیریت و کنترل پرداخت ها در پروژه های مختلف فراهم آورده است.
بیشتر بخوانید:
انواع مخارج و هزینه در پروژه های ساختمانی و سند حسابداری آنها